Kun je als CIO varen op je gevoel of is data heilig? Hoe krijg je de rest van de board mee in je plannen? Tijdens de CIO Top werd onder het thema Building Bridges gezocht naar antwoorden op deze vragen. ‘Bruggen bouwen is lastig: iedereen heeft het erover, maar het lukt vaak niet.’
Na de koffie en het welkomstwoord van Network C-medeoprichter Stefanie Grimbergen, mocht reclameman Aad Kuijper het podium beklimmen. Voordat hij werd geïnterviewd door Grimbergen zagen we twee iconische reclames van Kuijpers hand. De jonge Pieter van den Hoogenband met een gebrek aan voetbaltalent die na het nuttigen van een boterham pindakaas de sloot induikt om een bal op te vissen en zijn zwemtalent ontdekt. En Peer Mascini die een Melkuniekoe in een zijspan ervandoor ziet gaan. ’Het zijn slechts twee van de duizend filmpjes die ik heb gemaakt’, zegt Kuijper met onverholen trots. ‘Ik heb twee bureau’s gehad en vijf Gouden Loeki’s gewonnen.’
Het succes ligt volgens Kuijper voor een belangrijk deel in intuïtie. ‘Het is mijn taak om een brug te slaan tussen marketingmensen en klanten. Doorgaans wil ik niks van de klant weten. Niets over de pindakaas of het toetje’, zegt Kuijper. Als voorbeeld noemt hij de briefing van de pindakaas reclame. Onderzoek had uitgewezen dat pindakaas heel gezond was, maar het was lastig om het bestaande marktaandeel van 56 procent uit te breiden. Dus moest er aan ouders uitgelegd worden hoe gezond het was, zodat er meer gesmeerd zou worden. Kuijper vroeg hoe ze aan zo’n groot marktaandeel kwamen. Wat doe je goed? Het antwoord: Calvé doet veel Nederlanders aan hun jeugd denken en maakt hen trots. ‘We kopen het product uit emotie, dan moet je niet in ratio vervallen.’
‘Empathie begint met jezelf kennen en empathie is nodig om je in data te verplaatsen.’
Vaar op intuïtie
Kuijpers stelt dat hij bij vergaderingen ook nooit iets opschrijft. ‘Denken is de vijand van intuïtie. Zie je iedereen driftig meeschrijven: In een vergaderzaal is vaak geen energie. Totdat iemand na een half uur iets interessants zegt, dan word ik wakker.’
Die intuïtie bezit iedereen volgens Kuijper. ‘Maar niet iedereen luistert ernaar.’ Een voorbeeld van iemand die dat wel succesvol doet is Beatles-voorman Paul McCartney. ‘Die kan geen noten lezen of schrijven. In een interview zei hij: ‘ Misschien ben ik wel zo goed, omdat ik niet word gehinderd door enige kennis.’ Een ander voorbeeld: bij een reclame voor een duurzame vleesproducent kreeg hij de opdracht om rauw vlees te presenteren. ‘Moet dat op een plastic bord of een houten plank?’, vraagt hij de zaal. Iedereen voelt intuïtief het juiste antwoord.
Data vertelt wat is, niet wat kan zijn
Cruciaal is het om jezelf in de klant te verplaatsen, stelt Kuijper. ‘Empathie begint met jezelf kennen en empathie is nodig om je in data te verplaatsen.’ Kuijper besluit met een kritische blik op data. ‘Toen ik mijn bureau begon dat alleen commercials maakte was dat tegen de trend in. Marktonderzoeken vertelden dat bureau’s alles moesten kunnen: van online tot activatiecampagnes. Maar ik wilde doen waar ik zin in had. Na drie jaar won ons bureau een prijs. Data vertelt je alleen wat er al is.’
Rondetafelsessies
Na een kopje koffie gingen de deelnemers uiteen in vier sessies. Commissaris en CDO Caroline Fluit leidde een sessie in over dynamiek in de boardroom. Zij moedigde de deelnemers aan de hand van Verslaafd aan het eigen gelijk, een boek van filosoof Lammert Kamphuis, perspectivistische lenigheid bij te brengen. Hoe verplaats je jezelf in de ander? In de boardroom gaat het volgens Fluit te vaak over het gelijk krijgen in plaats van naar elkaar te luisteren. Om dat voor elkaar te krijgen waren het de deelnemers aan tafel het snel met elkaar eens dat je als eerst moet investeren in de relatie. Een CIO gaf als voorbeeld dat een clinic boksen enorm heeft geholpen om elkaar beter te leren begrijpen en daardoor inzicht te krijgen in iemand anders zijn of haar perspectieven. 
In een andere sessie mocht energie-onderzoeker Remco de Boer vertellen over de risico’s van het zwalkende energie- en klimaatbeleid en de noodzaak van een collectieve aanpak. Iets wat felle discussies opleverde.
Psychotherapeut Veronique Streekstra en GZ-psycholoog Tamara Bavius nodigden deelnemers uit om in spelvorm bruggen te bouwen. Hoe kun je je eigen bouwstenen inzetten om verbinding te leggen met een ander? Anneke Keller (CTO PostNL) en Hylke Sprangers (voormalig CTO Talpa) nodigden CIO’s en jonge talenten die met hen mee waren uit om na te denken over het bouwen van bruggen tussen verschillende generaties. Door goed te luisteren, open communicatie, samenwerking en een cultuur van leren te bevorderen, kunnen organisaties profiteren van de sterke punten van beide groepen. Het is cruciaal om een omgeving te creëren waarin ervaring en innovatie hand in hand gaan, zodat organisaties zich kunnen aanpassen aan de snel veranderende technologische wereld.
Gidsland Nederland
Na een glas bubbels mochten de CIO’s door naar de plenaire afsluiting. Hoogleraar Europese Studies en publicist Paul Scheffer hield een verhaal over Nederland als middelaar. De ondertitel luidde Bruggen bouwen in een tijd van onbehagen. Zijn verhaal was opgedeeld in vier stappen. Het zelfbeeld van Nederland, ons geloof in complexiteit, de omgang met migratie en het belang van richting geven. 
Aan de hand van staatsmannen en filosofen toont hij aan hoe Nederland zichzelf vaak als een neutrale internationale speler ziet. Zo zag Thorbecke Nederland, hoewel het een koloniale macht was, als ‘vrij van heerschzucht’ en derhalve als de perfecte partij om te oordelen over de ‘heerschzucht van anderen. Elementen van dit denken zijn nog tastbaar aanwezig in de vorm van onder meer het Internationaal Vredeshof en het idee dat we goed bevriend zijn met naties die politiek tegenover elkaar staan. Maar Nederland is, zo citeert Scheffer de hedendaagse historicus Niek van Sas, zichzelf opnieuw aan het uitvinden. Die heruitvinding vindt plaats in een ‘karakteristieke dialectiek van eigenheid en openheid.’ Toch lukt het ons niet om zaken altijd beter te doen. Hoe dat kan? ‘Door ons geloof in complexiteit. Als we ergens geen idee over hebben noemen we het complex. Zeg gewoon: ik heb geen idee, maar we schuiven veel vragen voor ons uit’, zegt Scheffer terwijl hij diverse krantenkoppen toont waarin voormalig premier Mark Rutte iets als complex betitelt. Toch is volgens hem onze tijd niet complexer dan die van bijvoorbeeld Willem van Oranje die continu in oorlogen was verwikkeld. ‘Met richtingloosheid organiseer je eigen weerstand tegen verandering’, stelt de publicist. Vervolgens schakelt hij over naar de migratiediscussie die volgens Scheffer, die lid was van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 en zodoende diverse scenario’s opstelde. Volgens Scheffer wordt de discussie over beide kanten van het politieke spectrum feitenvrij gevoerd. Hij pleit daarom voor een weldoordacht beleid, waarbij ook het bedrijfsleven zijn rol neemt. Op basis van data moet je een richting kiezen, meent hij.
Een slot waar Grimbergen een mooi bruggetje wist te bouwen naar de eerste sessie. ‘Daarin werd data minder belangrijk gevonden. ‘Maar de brug die data en intuïtie kunnen verbinden is misschien wel nieuwsgierigheid.’
Na deze afsluitende borrel konden de circa tachtig aanwezigen zich laven aan het walking dinner met onder meer diamanthaas en zalm.
We kijken nu alweer uit naar de volgende CIO Top. We verwelkomen iedereen heel graag weer op 4 juni op The Duke in Nistelrode.