Commissarissen Top: “Bruggen bouwen in een tijd van onbehagen”

Over de brug komen. Een brug slaan. Een brug te ver. Allemaal spreekwoorden en gezegden die gericht zijn op het verbinden van mensen. Dat is precies de insteek van de Commissarissen Top van Network C, die als thema Building Bridges heeft. Hoe kunnen de aanwezige commissarissen en toezichthouders bruggen bouwen, verstevigen of afbreken in de organisaties waarin ze werken?

Bij aankomst op The Duke in Nistelrode worden allereerst de bruggen verstevigd. Veel van de aanwezigen lijken elkaar al te kennen: handen worden geschud, enthousiast begroet men elkaar. Ze lijken elkaar niet alleen te kennen van hun commissariaten of rol als toezichthouder, maar ook van eerdere Network C evenementen en andere functies. Onder het genot van een taartje en koffie worden banden aangehaald.

 Na een kort welkomstwoord van Stefanie Grimbergen, Network C gaan de aanwezigen uiteen voor de verschillende rondetafels. Vijf verschillende sprekers zijn uitgenodigd om hun licht te laten schijnen op onderwerpen die in hun dagelijks leven spelen en raken aan het thema “Building Bridges”.

De uitdaging van het bruggen bouwen

William van Niekerk, directeur van TKI Bouw & Techniek en onderdeel van de Raad van Commissarissen (RvC) van Van Werven en Vorm Holding, neemt de aanwezigen mee in het bouwen van bruggen in de letterlijke zin van het woord. Dat wordt steeds uitdagender met de toenemende druk om duurzaam te bouwen. Hoe zorg je ervoor dat je niet alleen weet wat duurzaamheid inhoudt, maar ook dat het je niet verlamt? William is ervan overtuigd dat we groei, in de breedste zin van het woord, nodig hebben om CO2-vrij te worden.

In The Lodge, met uitzicht over de golfbaan bij The Duke, neemt CEO van Tata Steel Hans van den Berg de groep mee in zijn bedrijf. Ooit gezien als het paradepaardje in de industrie en trots van de regio, krijgt de staalfabrikant tegenwoordig harde kritiek uit bepaalde delen van de publieke opinie en een deel van de omgeving. Hoe ga je daarmee om? Hadden ze eerder moeten acteren op de signalen? En hoe ga je om met tegenstanders die je geen tijd voor transitie gunnen en je gewoon willen zien verdwijnen? Durf je verhaal te vertellen en ga aan de slag met wat je kan verbeteren is de les van Hans.  

Jacco Vonhof, voorzitter van MKB Nederland, zoomt in op de relatie tussen het bedrijfsleven en de overheid. Hoe kan er een duurzamere samenwerking komen tussen de twee? De weg voor bedrijven naar de overheid kan vol hobbels lijken, Vonhof geeft tips over hoe je die zo effectief mogelijk kan bewandelen. Iemand die lange tijd juist aan de politieke kant stond is Ferd Grapperhaus. De voormalig minister van Justitie en Veiligheid merkt op dat veel bedrijven een verkeerd beeld van de overheid hebben en dat men in politiek Den Haag ook met een verkeerd beeld naar het bedrijfsleven kijkt. De bewindslieden die de verbindende factor zouden moeten zijn, hebben te weinig kennis en ervaring van de sector. De twee kanten praten elk in een andere taal en het dagelijks scoren op social media draagt ook niet bij aan een duurzame lange termijn relatie. Een snelle oplossing laat zich moeilijk zien, het is eerder het systeem dat aangepast moet worden.  

Marijke Folkers, commissaris bij zowel ForFarmers als Avebe, ziet dat steeds meer bedrijven in de agrarische sector verstrikt raken in de wet- en regeltsunami die de overheid oplegt. Hoe moeten bestuurders en commissarissen daarmee omgaan? En hoe houd je een bedrijf ondernemend, terwijl er aan steeds meer regels voldaan moet worden?

Zelfbewust of zelfoverschatting 

Anderhalf uur met elkaar van gedachten wisselen maakt dorstig. De aanwezigen worden ontvangen met een glas champagne en amuses in de foyer, waar druk gesproken wordt over de opgedane kennis. Buiten schijnt het zonnetje, ook het terras is goed gevuld. 

Daarna is het woord aan Paul Scheffer, publicist en hoogleraar Europese Studies. In een half uur neemt hij de zaal mee naar een onderwerp dat al bij veel van de ronde tafels terugkwam: de verhouding tussen de overheid en het bedrijfsleven.

‘‘Scheffer laat zien hoe Nederland zichzelf lang als gidsland zag: als bemiddelaar verheven boven de rest.’’

Bruggen bouwen in een tijd van onbehagen, dat lijkt de politieke agenda anno 2024 aardig samen te vatten. Scheffer laat zien hoe Nederland zichzelf lang als gidsland zag: als bemiddelaar verheven boven de rest. Dat beeld is de laatste decennia sterk veranderd, niet alleen in het land maar ook daarbuiten.

De verklaring daarvoor? Het constant benadrukken van de complexiteit van de situatie. Volgens Scheffer vooral een andere manier om te zeggen dat je geen idee hebt. ‘Als open, kleine economie heb je veel te maken met woelingen in de wereld. Maar als je als open economie geen grote overheid hebt die burgers veilig houdt, dan wordt het politieke midden langzaam uitgehold. Mensen verwachten een duidelijke visie.’

En daar ontbreekt het nogal eens aan, laat Scheffer zien aan de hand van het vraagstuk rondom migratie. ‘Door niet over de lange termijn na te denken, is het zo’n heet hangijzer geworden.’ Partijen die aan de randen van het politieke spectrum roepen dat ze óf de grenzen willen sluiten óf duizenden asielzoekers per jaar willen verwelkomen: volgens Scheffer zou de vraag niet moeten zijn of het mogelijk is. ‘Vooral of het wenselijk is. En dat is in beiden niet het geval.’

De korte termijn reactie staat nu steeds meer centraal. Dat terwijl ondernemers vooral stabiliteit van de overheid verwachten in onrustige tijden. ‘De overheid moet willen nadenken over de sociale consequenties van bepaalde standpunten.’ Als voorbeeld noemt hij het grote aantal internationale studenten. ‘Als je dit soort vraagstukken overlaat aan universiteiten die er economisch gewin bij hebben zoveel mogelijk mensen binnen te halen, wordt er niet nagedacht over andere sociale ontwikkelingen als huisvesting. Daar moet de overheid een stap in zetten.’

De openheid die Nederland lang gekenmerkt heeft, ging gepaard met zelfbewustzijn in plaats van de huidige zelfoverschatting. Met die boodschap worden de genodigden naar het walking dinner geleid om na te praten met wijn en spijzen. Bruggen werden vandaag makkelijk gesmeed waar ze nog niet gelegd waren, op de volgende Commissarissen Top van Network C is er alle ruimte en tijd om de nieuwe banden te verdiepen.

We kijken nu alweer uit naar de volgende Commissarissen Top, dan rondom het thema ‘Challenging the status quo’. We verwelkomen iedereen heel graag weer op 9 oktober op Kasteel De Hooge Vuursche in Baarn.